Tarsus Çatalburun Av köpeği

Tarsus kentinin tarihi mekanları kadar ilgi ceken ve bu kente özgü olan pek fazlada tanınmayan bir av köpeği bulunmaktadır.Çatalburun olarak adlandırılan bu köpeğin en belirgin ve ismini de almasını sağlayan özelliği burun delikleri birbirinden ayrık olmasıdır. Tarsusun Çatalburun av köpekleri aynı zamanda narkotik şube tarafından da eğitilerek (eğitim süresi: 3 ay) uyuşturucu operasyonlarında kullanılmaya başlanmış (2003-2004 yıllarında) ve başarılı sonuçlarda alınmıştır. emniyet birimlerinde 50 ye yakın Tarsus Çatalburun görev yapmaktadır.

Tüy rengi özellikleri;
Renk yoğunluğu olarak erkeklerde kahve-beyaz, dişilerde kahve-beyaz ve düz kahverengi belirgin özellik olarak görülmüştür.

Tüy özellikleri;
Tüy özellikleri açısından erkek ve dişi biraylerin büyük çoğunluğunun ince tüylü belirlenmiştir.

Göz ve Burun Rengi;
Dişiler ve erkeklerin geneli alındığında göz renginin bal sarısı, burun renginin ise kahverengi olduğu tespit edilmiştir. İstisnai olarak az oranda ise göz rengi; kahverengi ve siyah, burun rengi ise ten rengi olarak görülmüştür. Tüy rengi siyah olan bireylerde burun ve göz renginin de siyah olduğu belirlenmiştir.

Dudak Özellikleri;
Üst dudak yapılarının, erkeklerde %16,22 oranında ayrık, %83,78 oranında normal; fakat burun deliklerinin aralıklı olduğu bulunmuştur. Dişilerde ise %4 oranında ayrık, %6 oranında normal; fakat burun deliklerinin aralıklı olduğu belirlenmiştir.

Çene Durumları;
Dişilerin tamamında çene durumu makas tipi olarak belirlenmiştir. Yani üst çene, alt çeneye kenetlenmiş yapıdadır. Erkeklerin ise %94,59'u makas konumlu, %5,41 oranında ise alt çenenin kısa konumlu, yani alttan meyilli çene yapısında olduğu belirlenmiştir.

Deri Esnekliği;
Deri esnekliği Tarsus çatalburun av köpekleri için karakteristik bir özellik sayılabilir. Deri, vücut üzerine tam oturmuyormuş gibi görünmesine rağmen elle tutulduğunda çok esnek yapıda olduğu görülür. İncelemeler sonucunda, erkeklerde %91,89 oranında elle çekildiğinde esneme yapan deri özelliği görülmüştür. Erkeklerin %5,40'ının normal, %2,70'nin derisinin ise gözle görülür şekilde döküm yaptığı belirlenmiştir. Dişi bireylerin %88'i esnek deri yapısında, %12'sinin ise normal deri yapısında olduğu belirlenmiştir.

Ferma Özelliği;Ferma av köpeklerinin geçerliliğinde en önemli faktörlerden biridir. Avın yerini bulup belirleyerek avı ürkütmeden ama avcıyı da haberdar edecek şekilde köpeğin yaptığı harekete denir. Ferma Tarsus çatalburun köpeklerince iki şekilde yapılmaktadır. Erkeklarin %89,18'i donarak ferma yapmakta, %86,48'i ayak kaldırarak ferma yapmaktadır. Hem ayak kaldırarak hemde donarak ferma yapan erkek sayısı %75,67'dir. Dişilerde ferma hareketi ise %88!inde donarak, %80'inde ayak kaldırarak yapılmaktadır. Dişilerin her iki ferma şeklini gösterme oranı ise %68'dir. Hem dişi hem erkek bireylerin tamamı her iki ferma şeklinden birini mutlaka yapmaktadır.

Çocuklarla İlişkileri;İncelenen bireylerin genelinde ev halkının dışındaki insanlarla da ve özellikle çocuklarla hemen samimi tavırlar geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Çocuklarla oynamayı sevmeleri bu ırkın hasta çocuklarla ilgili rehabilitasyon kapsamında kullanılabileceğini göstermektedir. Dişi ve erkeklerin geneline bakıldığında %90'ının üzerinde çocuklarla iyi ilişkiler kurdukları belirlenmiştir.

Ev Bekçiliği;
Çatalburun ırkında genel olarak ev bekçiliğinin olmadığı belirlenmiştir. Erkeklerin %37.83'ü, dişilerin ise % 36'sında ev bekçiliği görülmüştür. Özellikle geceleri, yabancılara karşı daha duyarlı davrandıkları ve havladıkları görülmüştür.

Saldırganlık;
İncelenen bireylerin genelinde, saldırgan eğilimler olmadığı gözlemlenmiştir. 62 bireyin tamamı değerlendirildiğinde % 93,94 oranında saldırganlık olmadığı, %6,06 ise saldırgan eğilimler görülmüştür. Saldırganlık kalıtsal bir özellik olmakla birlikte yetiştirme tarzı da önemlidir.

Koku Takibi;
Koku takibi Tarsus çatalburun av köpeği ırkı tarafından hem yerden hemde havadan yapılabilmektedir. Dişi ve erkek bireylerin havadan koku takibi yapma oranı %79,24'dür.Yerden koku takibi ise toplam % 95,29'dur. Bireylerin tamamında hem yerden hem havadan koku takibi %70 oranındadır

Çatalburun Av köpeğinin varlığı 1930 yılından beri bilinmektedir 2001 yılında bölgede yapılan çalışmalarda 86 ergin bireye rastlanmıştır.

Tarsus Belediyesinin Çatalburun ırkının geliştirilmesi ve tanıtılmasını kendine bir görev olarak görmesiyle bu ırkın dünya literatüründe yer alması konusunda çalışmalar hızlandırılmıştır.

Tarsus Mustafa Kemal Anadolu lisesi öğrencilerinin bu ırkın tanıtımı için iki projeleri olması ve bilimsel başka calışmaların yapılmamış olması bizlerin elimizdeki doğal zenginliklerimizin farkında olmadığımızın da bir göstergesi olmasına karşın gençlerin bu konuya eğilmeleri ümit vaad etmekte.

Çatalburun için daha fazla bilgiye tarsusavcilar klubunden ulaşabilirsiniz.